Borstbeelden en voedselbonnen

Meestal schrijft Simone de verhalen (mocht dit nog niet opgevallen zijn), maar deze keer zal ik het Cuba verhaal produceren! Op het moment van schrijven zitten we in de bus van Varadero naar Havana, het is 7mei. Over 5 dagen zijn we thuis. Na een half jaar lang niet meer elke dag de warmte en het zonnetje voelen, niet meer elke dag kijken waar je vandaag eens heen zal gaan en ons niet meer elke dag verbazen over hoe verschillend mensen zijn over de hele wereld. We hebben erg veel zin om weer terug te komen en iedereen weer te zien. Omdat we nog wel wat moeten hebben om over te praten, behalve het kampioenschap van ons aller Ajax, zullen we nog niet alles over Cuba vertellen, ik zal proberen een beeld te geven van hoe het er hier in Cuba aan toe gaan. Onze eigenreis verhalen en avonturen houden jullie tegoed. 

Simoon en ik waren het er al snel over eens dat Cuba het meest bijzondere land is waar we allebei geweest waren. In Cuba zijn er veel regels voor Cubanen. Zo mogen alleen Cubanen werkzaam in restaurants, winkels en toeristen aangelegenheden met de toeristen praten. Wat ook heel typerend is voor Cuba: ze trekken zich hier niets van aan. Cubanen zijn in principe heel erg vriendelijk en ze willen graag een praatje met je maken. Meestal is dit of gemeende interesse of ze willen je iets verkopen. Het is dus elke keer erg lastig om de intenties van het gesprek te achterhalen (zeker in het Spaans). Cubanen mogen gratis naar school en de universiteit, en de kwaliteit van de scholen is erg hoog. Heel veel mensen zijn dus erg goed geschoold, maar 1% van de Cubanen kan niet lezen en schrijven! Als je afgestudeerd bent moet je een half jaar lang servicio social doorlopen, je moet dan (op een lager niveau) werk doen wat goed is voor 'la Cuba'. In deze tijd wordt jouw dossier door een soort uitzendbureau van de staat bekeken en wordt er voor je beslist wat voor werk je gaat doen. Aangezien er veel goed opgeleide mensen zijn, zijn er sommige dingen erg scheef. Zo hebben we een Patholoog ontmoet die ons met zijn fietstaxi naar het busstation bracht. 
Cubanen krijgen naar het beroep dat ze beoefenen een bepaald salaris. Het salaris hangt af van de vraag naar het werk wat ze doen. Op dit moment is er meer behoefte aan schoonmakers dan aan leraren. Hierdoor verdient een schoonmaker meer dan een leraar! Het gemiddelde salaris is in Cuba, jawel, €20 per maand! Als het beter gaat met het land gaat dit omhoog en andersom. Hiernaast krijgen Cubanen voedselboekjes waarmee ze elke week eten kunnen halen, dit hoeven ze niet van hun salaris te doen. Ook zijn hun huizen vaak eigendom van de familie waardoor de meeste Cubanen een dak boven hun hoofd hebben en (net genoeg) eten hebben. 
Alles wat Cubanen binnenkrijgen is in 'peso nacional, cup', 25cup is 1 dollar. Voor toeristen is er de 'peso convertible, cuc', deze is gelijkgesteld aan de dollar (1cuc=$1). Cuc is voor toeristen en luxe producten. Hotels, toeristenrestaurants, toeristen bussen maar ook magnetrons, tv's, merkkleding en schoenen wordt in cuc betaald. Dit zijn allemaal prijzen waar we in Nederland ook van zouden schrikken. Er is kleding en schoenen in cup te koop, maar deze producten zijn vaak van slechte kwaliteit. Cubanen willen natuurlijk ook wel eens merkschoenen, mooie kleding en dat soort dingen. Dit zou betekenen dat een Cubaan die een paar schoenen wilt kopen, met zijn loon, of liever gezegd 3 maandlonen naar het wisselkantoor moet om de toeristen valuta te ruilen. Vervolgens kan hij hier schoenen van kopen in een toeristenwinkel. Conclusie: luxeproducten zijn voor Cubanen nauwelijks te krijgen. Wel zien ze elke dag toeristen op nikes met nikon camera's terwijl ze her en der met cuc strooien alsof het 5 december is. In de ogen van Cubanen zijn toeristen een onuitputtelijke bron van cuc en ze gaan soms erg ver om deze cuc te krijgen. Kinderen bedelen om pennen (die kunnen ze doorverkopen), bij de supermarkt (eigendom van de staat) proberen sommige caissières er een cuc stiekem bij op te tellen, op elke straathoek hebben veel Cubanen 'een special offer, for a special friend'. Dit is voor hen de enige manier om ooit in staat te zijn om bijvoorbeeld een waterkoker te kopen. Hierdoor is het dus wel erg lastig om een vriendelijk praatje met een Cubaan te houden omdat aan het eind van het gesprek deze Cubaan vaak iets terug wilt voor het gezellige praatje. Het mooie om te zien is dat er ook een kleine groep Cubanen is die zich hier niets van aantrekt. Dit zijn vaak de iets armere mensen. Deze mensen zijn heel vriendelijk, behulpzaam en geïnteresseerd. En ook als ze een nee te horen krijgen, blijven ze vriendelijk, lachend en behulpzaam. Er is nauwelijks tot geen criminaliteit in Cuba en zeker de toeristen worden nooit lastig gevallen. Cuba is het veiligste land in midden- en zuid Amerika, dit zegt veel over de mensen. 
We vragen ons vaak af hoe Cuba zou zijn als deze regering nooit de revolutie had gewonnen. De Cubanen zijn erg trots op de revolutie maar alles behalve tevreden met hoe de zaken gaan. Een dokter verdient nog geen €25 per maand maar de revolutie held, Che Guevara heeft een gigantisch mausoleum wat meer heeft gekost dan het gemiddelde voetbalstadion. Op elke hoek van de straat staat een marmeren borstbeeld van een revolutieheld, ernaast staan Cubanen met hun voedselbonnen in de rij om hun wekelijkse boodschappen te krijgen. Ondanks dit zijn Cubanen vrolijk, overal klinkt muziek, zitten Cubanen sigaren te roken met hun vrienden en iedereen lacht. Wie weet hoe het over een aantal jaar is. Wij zijn in ieder geval erg blij dat wij dit Cuba nog hebben mogen zien!